Daha önceki bölümlerde kalıtım ve sınıf hiyerarşileri ele alınırken önemli bir soru aklınıza takılmış olabilir: Türetilmiş bir sınıf oluşturulunca önce kimin yapılandırıcısı çalıştırılır; türetilmiş sınıfın yapılandırıcısı mı, yoksa temel sınıf tarafından tanımlanan yapılandırıcı mı? Örneğin, B adında bir türetilmiş sınıf ve A adında bir temel sınıf verildiğini varsayalım. A'nın yapılandırıcısı B'ninkinden önce mi çağrılır, yoksa sonra mı? Bu sorunun yanıtı şudur: Bir sınıf hiyerarşisinde yapılandırıcılar, temel sınıftan türetilmiş sınıfa doğru türetilme sırasına göre çağrılırlar. Üstelik, base kullanılsın ya da kullanılmasın bu sıra aynıdır. Eğer base kullanılmazsa, temel sınıfların her birinin varsayılan (parametresiz) yapılandırıcısı çalıştırılacaktır. Aşağıdaki program yapılandırıcıların çalıştırılma sırasını göstermektedir.
Çok Katmanlı Hiyerarşi Oluşturmak [8]
Şu ana dek, yalnızca bir temel sınıf ve türetilmiş sınıftan oluşan basit sınıf hiyerarşisini kullanmaktayız. Ancak, istediğiniz kadar çok sayıda kalıtım katmanı içeren hiyerarşiler inşa edebilirsiniz. Önceden de bahsedeildiği gibi, bir türetilmiş sınıfı bir başkasının temel sınıfı olarak kullanmak tamamen geçerlidir. Örneğin A,B ve C adında üç sınıfın verildiği varsayılarak C, B'den; B'de A'dan türerilebilir. Bu tür bir durum söz konusu olduğunda, türetilmiş sınıfların her biri kendi temel sınıflarının tümünde yer alan özelliklerin tümünü kalıtım yoluyla elde eder.
Bu örnekte C, B ve A'nın tüm özelliklerini kalıtım yoluyla sahip olur. Çok katmanlı hiyerarşinin nasıl kullanışlı olabileceğini anlamak için aşağıdaki programıele alın. Bu programda Triangle adındaki türetilmiş sınıf, ColorTriangle adında türetilmiş sınıfı oluşturmak için temel sınıf olarak kullanılmaktadır. ColorTriangle, Triangle ve TwoDShape'in tüm özelliklerini kalıtım yoluyla elde ettiği gibi, üçgenin rengini tutan color adında bir de alan eklemektedir.
Bu örnekte C, B ve A'nın tüm özelliklerini kalıtım yoluyla sahip olur. Çok katmanlı hiyerarşinin nasıl kullanışlı olabileceğini anlamak için aşağıdaki programıele alın. Bu programda Triangle adındaki türetilmiş sınıf, ColorTriangle adında türetilmiş sınıfı oluşturmak için temel sınıf olarak kullanılmaktadır. ColorTriangle, Triangle ve TwoDShape'in tüm özelliklerini kalıtım yoluyla elde ettiği gibi, üçgenin rengini tutan color adında bir de alan eklemektedir.
Gizli bir isme erişmek için base kullanımı [7]
base'in biraz this gibi davranan ikinci bir şekli de vardır. Bunun this'ten tek farkı, bunun her zaman kendisinin kullanılmakta olduğu türerilmiş sınıfın türediği temel sınıfına referansta bulunmasıdır. Bu kullanımının genel yapısı şu şekildedir:
base.üye
Burada üye, bir metot yada bir örnek değişken olabilir. base'in bu tür kullanımı bir türetilmiş sınıf içindeki aynı isimli üyeyi gizlediği durumlar için çok uygundur. Bir önceki başlıktaki örnekteki sınıf hiyerarşisinin şu versiyonunu ele alalım.
base.üye
Burada üye, bir metot yada bir örnek değişken olabilir. base'in bu tür kullanımı bir türetilmiş sınıf içindeki aynı isimli üyeyi gizlediği durumlar için çok uygundur. Bir önceki başlıktaki örnekteki sınıf hiyerarşisinin şu versiyonunu ele alalım.
Kalıtım ve İsim Gizleme [6]
Bir türetilmiş sınıfın temel sınıftaki bir üye ile aynı ismi taşıyan bir üye tanımlaması mümkündür. Böyle bir durum söz konusu olunca temel sınıfın üyesi türetilmiş sınıf içindeki gizlenmiş olur. Bu, C#'ta teknik olarak bir hata olmasa da derleyici bir uyarı mesajı verecektir. Bu uyarı, bir ismin gizlenmekte olduğu gerçeğine işaret edecektir. Eğer niyetiniz temel sınıf üyesini gizlemek ise, bu durumda bu uyarıyı önlemek için türerilmiş sınıf üyesinin öncesinde new anahtar kelimesini kullanmalısınız. new'un bu kullanımının bir nesne örneği oluştururkenki kullanımından tamamen ayrı ve de farklıolduğunu kavrayın.
Temel Sınıfın Yapılandırıcılarını Çağırmak 2 [5]
Temel sınıf tarafından tanımlanan herhangi bir yapılandırıcı base tarafından çağrılabilir. Çalıştırılacak olan yapılandırıcı, argümanları eşleyen yapılandırıcı olacaktır. Örneğin, işte size TwoDShape ve Triangle'in genişletilmiş versiyonu. Aşağıdaki örnekte TwoDShape ve Triangle, hem varsayılan hem de tek atgümanlı yapılandırıcı içerirler.
Temel Sınıfın Yapılandırıcılarını Çağırmak 1 [5]
Türetilmiş bir sınıf kendi temel sınıfı içinde tanımlanmış bir yapılandırıcıyı çağırabilir. Bunun
için, türetilmiş sınıfın yapılandırıcı deklarasyonunun genişletilmiş bir şekli base anahtar kelimesi kullanılmalıdır. Bu genişletilmiş deklarasyonun genel yapısı aşağıdaki gibidir:
türetilmiş yapılandırıcı (parametre-listesi) : base(arg-listesi) {
// yapılandırıcının gövdesi
}
Burada arg-listesi, temel sınıf içindeki yapılandırıcı tarafından ihtiyaç duyulan herhangi bir argümanı belirtmektedir.
Base'in kullanımı aşağıdaki örnekte ele alın. TwoDShape'de bu kez widrh ve height özelliklerine ilk değer atayan bir yapılandırıcı tanımlanmaktadır.
için, türetilmiş sınıfın yapılandırıcı deklarasyonunun genişletilmiş bir şekli base anahtar kelimesi kullanılmalıdır. Bu genişletilmiş deklarasyonun genel yapısı aşağıdaki gibidir:
türetilmiş yapılandırıcı (parametre-listesi) : base(arg-listesi) {
// yapılandırıcının gövdesi
}
Burada arg-listesi, temel sınıf içindeki yapılandırıcı tarafından ihtiyaç duyulan herhangi bir argümanı belirtmektedir.
Base'in kullanımı aşağıdaki örnekte ele alın. TwoDShape'de bu kez widrh ve height özelliklerine ilk değer atayan bir yapılandırıcı tanımlanmaktadır.
Yapılandırıcılar ve Kalıtım [4]
Bir hiyararşi içinde, hem temel sınıfların hem de türetilmiş sınıfların kendi yapılandırıcılarına sahip olmaları mümkündür. Bu ortaya önemli bir soru atar: Türerilmiş bir sınıfın bir nesnesini yapılandırmaktan hangi yapılandırıcı sorumludur? Temel sınıf içindeki mi, türetilmiş sınıf içindeki mi, yoksa her ikisi de mi?Yanıt: Nesnenin temel sınıfa ait parçaları temel sınıfın yapılandırıcı tarafından, türetilmiş sınıfa ait parçaları türetilmiş sınıfın yapılandırıcısı tarafından yapılandırılır. Çünkü temel sınıfın, türetilmiş sınıf içindeki öğeler ve öğelere erişim hakkında bilgisi yoktur. Bu nedenle, her iki sınıfın yapılandırıcıları ayrı olmalıdır. Önceki örnekler C# tarafından otomatik olarak oluşturulan varsayılan yapılandırıcılara dayanıyordu. Ancak, pratikte birçok sınıfın yapılandırıcısı vardır. Burada, bu durumun nasıl kontrol altına alındığını göreceksiniz.
protected Erişimi Kullanımı [3]
Diğer bölümde açıklandığı gibi, bir temel sınıfın bir private üyesi bir türetilmiş sınıf tarafından
erişilemez. Yani bir türetilmiş sınıfın temel sınıfın içindeki bazı üyelere erişebilmesini istiyorsanız,
türetilmiş sınıfın public olması gerekir.
Fakat şöyle bir durum daha vardır: C# size bir korumalı üye oluşturmanıza olanak tanır. Bir korumalı üye, sınıf hiyerarşisi içinde public'tir ama hiyerarji dışında privatedir. Korumalı üye protected erişim niteleyicisi kullanılarak oluşturulur. Bir sınıfın bir üyesi protected olarak deklare edilirse, söz konusu üye privatedir(önemli bir istisna haricinde). protected üye kalıtım yoluyla aktarıldığı zaman, istisnai durum ortaya çıkar. Bu durumda, temel sınıfın protected üyesi türetilmiş sınıfın protected üyesi halini alır ve böylece türetilmiş sınıf tarafından erişilebilir. Böylece protected niteleyicisini kullanarak, kendi sınıflarında private olan fakat yine de kalıtım yoluyla aktarılabilen ve bir türetilmiş sınıf tarafından erişilebilen sınıf üyeleri oluşturabilirsiniz.
Aşağıda, protected niteleyici kullanan basit bir örnek görüyorsunuz.
//protected'i tanitir.
using System;
class B {
protected int i,j; // B'de private, fakat D tarafından erisilebilir.
public void set(int a, int b) {
i = a;
j = b;
}
public void show() {
Console.WriteLine(i + " " + j);
}
}
class D : B {
int k; // private
//D, B'nin i ve j üyelerine erişebilir
public void setk() {
k = i * j;
}
public void showk() {
Console.WriteLine(k);
}
}
class ProtectedDemo {
public static void Main() {
D ob = new D();
ob.set(7, 9); // OK, D tarafından bilinir
ob.show(); // OK, D tarafından bilinir
ob.setk(); // OK, D'nin bir parçası
ob.showk(); // OK, D'nin bir parçası
}
}
Bu örnekte B, kalıtım yoluyla D'ye aktarıldığı için ve B'nin içinde i ve j protected olarak deklare edildikleri için, setk() metodu bunlara erişemez. Eğer i ve j, B tarafından private olarak tanımlanmış olsalardı D'nin bunlara erişimi olmayacaktı ve program derlenmeyecekti.
Tıpkı public ve private gibi, hangi sasayıda kalıtım katmanı dahil edilmiş olursa olsun protected statüsü üye ile birlikte kalır. Bu yüzden, bir türetilmiş sınıf bir başka türetilmiş sınıf için temel sınıf olarak kullanılırken, ilk türetilmiş sınıf tarafından kalıtım yoluyla elde edilen ilk temel sınıfın herhangi bir protected üyesi, ikinci türetilmiş sınıfa da aynen protected olarak kalıtım yoluyla aktarılır.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
erişilemez. Yani bir türetilmiş sınıfın temel sınıfın içindeki bazı üyelere erişebilmesini istiyorsanız,
türetilmiş sınıfın public olması gerekir.
Fakat şöyle bir durum daha vardır: C# size bir korumalı üye oluşturmanıza olanak tanır. Bir korumalı üye, sınıf hiyerarşisi içinde public'tir ama hiyerarji dışında privatedir. Korumalı üye protected erişim niteleyicisi kullanılarak oluşturulur. Bir sınıfın bir üyesi protected olarak deklare edilirse, söz konusu üye privatedir(önemli bir istisna haricinde). protected üye kalıtım yoluyla aktarıldığı zaman, istisnai durum ortaya çıkar. Bu durumda, temel sınıfın protected üyesi türetilmiş sınıfın protected üyesi halini alır ve böylece türetilmiş sınıf tarafından erişilebilir. Böylece protected niteleyicisini kullanarak, kendi sınıflarında private olan fakat yine de kalıtım yoluyla aktarılabilen ve bir türetilmiş sınıf tarafından erişilebilen sınıf üyeleri oluşturabilirsiniz.
Aşağıda, protected niteleyici kullanan basit bir örnek görüyorsunuz.
//protected'i tanitir.
using System;
class B {
protected int i,j; // B'de private, fakat D tarafından erisilebilir.
public void set(int a, int b) {
i = a;
j = b;
}
public void show() {
Console.WriteLine(i + " " + j);
}
}
class D : B {
int k; // private
//D, B'nin i ve j üyelerine erişebilir
public void setk() {
k = i * j;
}
public void showk() {
Console.WriteLine(k);
}
}
class ProtectedDemo {
public static void Main() {
D ob = new D();
ob.set(7, 9); // OK, D tarafından bilinir
ob.show(); // OK, D tarafından bilinir
ob.setk(); // OK, D'nin bir parçası
ob.showk(); // OK, D'nin bir parçası
}
}
Bu örnekte B, kalıtım yoluyla D'ye aktarıldığı için ve B'nin içinde i ve j protected olarak deklare edildikleri için, setk() metodu bunlara erişemez. Eğer i ve j, B tarafından private olarak tanımlanmış olsalardı D'nin bunlara erişimi olmayacaktı ve program derlenmeyecekti.
Tıpkı public ve private gibi, hangi sasayıda kalıtım katmanı dahil edilmiş olursa olsun protected statüsü üye ile birlikte kalır. Bu yüzden, bir türetilmiş sınıf bir başka türetilmiş sınıf için temel sınıf olarak kullanılırken, ilk türetilmiş sınıf tarafından kalıtım yoluyla elde edilen ilk temel sınıfın herhangi bir protected üyesi, ikinci türetilmiş sınıfa da aynen protected olarak kalıtım yoluyla aktarılır.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
Üye Erişimi ve Kalıtım [2]
Üye Erişim ve Kalıtım
-----------------------------------------------------------
Sınıf Üyelerinin izinsiz kullanımlarını veya gereksiz yere kurcalanmalarını önlemek için sınıf
üyeleri genellikle private olarak deklare edilir. Bir sınıfı kalıtım yoluyla aktarmak, bu private
erişim kısıtlamasını çiğnemez. Böylece, bir türetilmiş sınıf kendi temel sınıfının tüm üyelerini
içerse dahi, temel sınıfın private olarak deklare edilmiş üyelerine erişemez.
Örneğin; eğer width ve height, TwoDShape içinde, aşağıda gösterildiği gibi, private olarak
deklare edilseydi, Triangle'ın bunlara erişmesi mümkün olmayacaktı:
// private uyeler kalıtım yoluyla aktarılamaz
// Bu ornek derlenmyecektir.
using System;
//Ikı boyutlu nesneler için bir sınıf.
class TwoDShape {
double width; // artık ozel
double height; // artik ozel
public void showDim(){
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
// Triangle, TwoDShape2ten turetilir.
class Triangle : TwoDShape {
public string style; // ucgenin sekli
// Ucgenin alanini dondur.
public double area() {
return width * height / 2; // Hata, private üyeye erisemez.
}
// Ucgenin seklini goster.
public void showStyle() {
Console.WriteLine("Triangle is " + style);
}
}
Triangle sınıfı derslenmeyecektir, çünkü area() metodu içindeki width ve height'a
yönelik referanslar erişimin çiğnenmesine neden olur. width ve height şimdi private oldukları için
artık yanlızca kendi sınıflarının diğer üyeleri tarafından erişilirler. Türetilmiş sınıflar bunlara
erişim hakkına sahip değildir. İlk bakışta bunun ciddi bir kısıtlama olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak
c# çeşitli çözümler sağlamaktadır. Bunlardan biri, protected (korumalı) üyeler kullanmaktır. protected
üyeler sonraki başlıkta anlatılacaktır. İkinci bir çözüm ise private verilere eişim sağlamak
amacıyla public özellikler ya da metodlar kullanmaktır. Aşağıda TwoDShape sınıflarının width ve
height üyeleri özellik haline getirilerek yeniden yazılmış versiyonunu görmektesiz.
// private uyeleri ayarlamak ve almak icin ozellik kullanir.
using System;
// Iki boyutlu nesneler icin bir sinif
class TwoDShape {
double pri_width; // artik ozel
double pri_height; // artik ozel
// width ve height icin ozellikler
public double width {
get { return pri_height; }
set { pri_height = value; }
}
public double height {
get { return pri_height; }
set { pri_height = value; }
}
public void showDim() {
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
// Ucgenler icin TwoDShape'ten turetilmis bir sinif.
class Triangle : TwoDShape {
public string style; // ucgenin sekli
// Ucgenin alanini dondur.
public double area() {
return width*height / 2;
}
//Ucgenin seklini goster.
public void showStyle() {
Console.WriteLine("Triangle is " + style);
}
}
class Shapes2 {
public static void Main() {
Triangle t1 = new Triangle();
Triangle t2 = new Triangle();
t1.width = 4.0;
t1.style = "isosceles";
t2.width = 8.0;
t2.height = 12.0;
t2.style = "right";
Console.WriteLine("Area is " + t1.area());
Console.WriteLine();
Console.WriteLine("Info for t2: ");
t2.showStyle();
t2.showDim();
Console.WriteLine("Area is " + t2.area());
}
}
Temel ve türetilmiş sınıflara referansta bulunurken kimi zaman üst sınıf (superclass)
ve alt sınıf (subclass) terimleri kulanılır. Bu terimler Java programlamasından gelmektedir.
Java da alt sınıf denilen C#'ta türetilmiş sınıf, Java da üst sınıf denilen C#'ta temel sınıf
olarak adlandırılmaktadır.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
-----------------------------------------------------------
Sınıf Üyelerinin izinsiz kullanımlarını veya gereksiz yere kurcalanmalarını önlemek için sınıf
üyeleri genellikle private olarak deklare edilir. Bir sınıfı kalıtım yoluyla aktarmak, bu private
erişim kısıtlamasını çiğnemez. Böylece, bir türetilmiş sınıf kendi temel sınıfının tüm üyelerini
içerse dahi, temel sınıfın private olarak deklare edilmiş üyelerine erişemez.
Örneğin; eğer width ve height, TwoDShape içinde, aşağıda gösterildiği gibi, private olarak
deklare edilseydi, Triangle'ın bunlara erişmesi mümkün olmayacaktı:
// private uyeler kalıtım yoluyla aktarılamaz
// Bu ornek derlenmyecektir.
using System;
//Ikı boyutlu nesneler için bir sınıf.
class TwoDShape {
double width; // artık ozel
double height; // artik ozel
public void showDim(){
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
// Triangle, TwoDShape2ten turetilir.
class Triangle : TwoDShape {
public string style; // ucgenin sekli
// Ucgenin alanini dondur.
public double area() {
return width * height / 2; // Hata, private üyeye erisemez.
}
// Ucgenin seklini goster.
public void showStyle() {
Console.WriteLine("Triangle is " + style);
}
}
Triangle sınıfı derslenmeyecektir, çünkü area() metodu içindeki width ve height'a
yönelik referanslar erişimin çiğnenmesine neden olur. width ve height şimdi private oldukları için
artık yanlızca kendi sınıflarının diğer üyeleri tarafından erişilirler. Türetilmiş sınıflar bunlara
erişim hakkına sahip değildir. İlk bakışta bunun ciddi bir kısıtlama olduğunu düşünebilirsiniz. Ancak
c# çeşitli çözümler sağlamaktadır. Bunlardan biri, protected (korumalı) üyeler kullanmaktır. protected
üyeler sonraki başlıkta anlatılacaktır. İkinci bir çözüm ise private verilere eişim sağlamak
amacıyla public özellikler ya da metodlar kullanmaktır. Aşağıda TwoDShape sınıflarının width ve
height üyeleri özellik haline getirilerek yeniden yazılmış versiyonunu görmektesiz.
// private uyeleri ayarlamak ve almak icin ozellik kullanir.
using System;
// Iki boyutlu nesneler icin bir sinif
class TwoDShape {
double pri_width; // artik ozel
double pri_height; // artik ozel
// width ve height icin ozellikler
public double width {
get { return pri_height; }
set { pri_height = value; }
}
public double height {
get { return pri_height; }
set { pri_height = value; }
}
public void showDim() {
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
// Ucgenler icin TwoDShape'ten turetilmis bir sinif.
class Triangle : TwoDShape {
public string style; // ucgenin sekli
// Ucgenin alanini dondur.
public double area() {
return width*height / 2;
}
//Ucgenin seklini goster.
public void showStyle() {
Console.WriteLine("Triangle is " + style);
}
}
class Shapes2 {
public static void Main() {
Triangle t1 = new Triangle();
Triangle t2 = new Triangle();
t1.width = 4.0;
t1.style = "isosceles";
t2.width = 8.0;
t2.height = 12.0;
t2.style = "right";
Console.WriteLine("Area is " + t1.area());
Console.WriteLine();
Console.WriteLine("Info for t2: ");
t2.showStyle();
t2.showDim();
Console.WriteLine("Area is " + t2.area());
}
}
Temel ve türetilmiş sınıflara referansta bulunurken kimi zaman üst sınıf (superclass)
ve alt sınıf (subclass) terimleri kulanılır. Bu terimler Java programlamasından gelmektedir.
Java da alt sınıf denilen C#'ta türetilmiş sınıf, Java da üst sınıf denilen C#'ta temel sınıf
olarak adlandırılmaktadır.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
C#'da Kalıtım'a Giriş [1]
Kalıtım(inheritance), bir nesnenin diğer bir nesnenin özelliklerini ele geçirebilmesini sağlayan bir yöntemdir. Yani kalıtım kullanarak, birbiriyle bağlantılı bir grup ögenin ortak özelliklerini tanımlayan genel bir sınıf oluşturabilirsiniz. Bu sınıf daha sonra diğer bir sınıfla kalıtım yoluyla aktarılır ve her sınıf kendisine özgü özellikleri buna ekler.
Örneğin küçük beyaz tavşan; "tavşan" sınıflandırılmasının bir parçasıdır. Tavşan, memeliler sınıflandırılmasının bir parçasıdır. Memeliler ise daha büyük bir sınıflandırma olan canlılar sınıfının altında yer alır. Yani, canlılar sınıfı aynı zamanda kendisinin bir alt sınıfı olan memeliler sınıfına da uygulanabilecek belirli özelliklere sahiptir. Bu özelliklere ek olarak, memeliler sınıfının da kendisini diğer sınıflardan ayırt eden, kendisine özgü özellikleri vardır.
Tavşan sınıfı bu tür özelliklerden tavşana özgü olanları tanımlar. Küçük Beyaz tavşan, bu durumda , kendisinden önce gelen tüm sınıfların tüm özelliklerini kalıtım yoluyla devralacak ve bu özelliklerden sadece kendisini eşsiz kılanları tanımlayacaktır.
Temel Sınıf --> Kalıtım yoluyla aktarılan sınıftır.
Türetilmiş Sınıf --> Kalıtım işlemini gerçekleştiren sınıftır.
Türetilmiş sınıf özel sınıfın özelleştirilmiş versiyonudur.
Türetilmiş sınıf temel sınıf tarafından tanımlanan tüm değişken metot , özellik, operatör ve indeksleyicileri kalıtım yoluyla elde eder.
Kalıtım'ın Temel Unsurları
Bir örnekle başlayalım. Aşağıdaki TwoDShape adındaki sınıf, iki boyutlu genel bir şeklin niteliklerini tanımlamaktadır.
şekil kare, dikdörtgen üçgen vs. olabilir.
TwoDShape, temel sınıf olarak kullanıbilir. Aşağıdaki program Triangle adında bir sınıf türetmek için TwoDShape'i kullanmaktadır. Tanımlanma şekline dikkat edelim.
// Basit bir sınıf hiyerarsisi.
using System;
class TwoDShape
{
public double width;
public double height;
public void ShowDim()
{
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
class Triangle : TwoDShape // Triangle, TwoDShape'den turetilir.
{
public string style;
public double area()
{
return width * height / 2; // Ucgenin alanini dondur.
}
public void showStyle()
{
Console.WriteLine("Triangle is " + style); // Ucgenin seklini göster.
}
}
class Shapes
{
public static void Main()
{
Triangle t1 = new Triangle();
Triangle t2 = new Triangle();
t1.width = 4.0;
t1.height = 4.0;
t1.style = "isoscelos";
t2.width = 8.0;
t2.height = 12.0;
t2.style = "right";
Console.WriteLine("Info for t1: ");
t1.showStyle();
t1.ShowDim();
Console.WriteLine("Area is " + t1.area());
Console.WriteLine();
Console.WriteLine("Info for t2: ");
t2.showStyle();
t2.ShowDim();
Console.WriteLine("Area is " + t2.area());
}
}
Siyah ekranda görünen çıktı:
Info for t1:
Triangle is isosceles
width and height are 4 and 4
Area is 8
Info for t2:
Triangle is right
width and height are 8 and 12
Area is 48
Triangle, TwoDShape'in belirli bir tipini oluşturur. Bu tip bir üçgendir. Triangle, TwoDShape'in tümünü
içerir. Ayrıca style alanını, area() ve showStyle() metodlarını da ekler. Üçgenin şekli style içinde
saklanır. area() ucgenin alanını hesaplar ve döndürür, showstyle() ise üçgenin şeklini gösterir. Şu
satıra dikkat edin.
class Triangle : TwoDShape {
TwoDShape'i devralan Triangle
Ayrıca türetilmiş sınıf için temel sınıf niteliğinde olmak temel sınıfın kendi başında kullanılamayacağı anlamı taşımaz. Temel sınıfta tek başına kullanılabilir.
Oluşturulan her türetilmiş sınıf için yanlızca bir adet temel sınıf belirlenebilir.
Ayrıca hiçbir sınıf dolaylı veya dolaysız kendi kendisinin temel sınıfı olamaz.
Kalıtımın başlıca avantajı şudur: Bir grup nesnenin ortak niteliklerini tanımlayan bir temel sınıf, çok daha spesifik olan türetüilmiş sınıflardan istenilen sayıda oluşturmak için kullanılabilir. Türetilmiş sınıfların herbiri kendisini özgü sınıflandırmayı tam olarak biççimlendirebilir.
Örneğin; dikdörtgenleri bir sınıf içine paketleyen ve TwoDShape'ten türetilmiş bir başka sınıf
şu şekildedir.
// Eger dikdörtgense false, kareyse true.
class Rectangle : TwoDShape
{
public bool isSquare()
{
if(width==height)
return true;
return false;
}
//dikdortgenin alanini dondur.
public double area()
{
return width*height;
}
}
Rectangle, TwoDShape'i içerir. Ayrıca dikdörtgenin kare olup olmadığını
belirleyen isSquare() metodunu ve dikdörtgenin alanını hesaplayan area()
metodunu da ekler.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
Örneğin küçük beyaz tavşan; "tavşan" sınıflandırılmasının bir parçasıdır. Tavşan, memeliler sınıflandırılmasının bir parçasıdır. Memeliler ise daha büyük bir sınıflandırma olan canlılar sınıfının altında yer alır. Yani, canlılar sınıfı aynı zamanda kendisinin bir alt sınıfı olan memeliler sınıfına da uygulanabilecek belirli özelliklere sahiptir. Bu özelliklere ek olarak, memeliler sınıfının da kendisini diğer sınıflardan ayırt eden, kendisine özgü özellikleri vardır.
Tavşan sınıfı bu tür özelliklerden tavşana özgü olanları tanımlar. Küçük Beyaz tavşan, bu durumda , kendisinden önce gelen tüm sınıfların tüm özelliklerini kalıtım yoluyla devralacak ve bu özelliklerden sadece kendisini eşsiz kılanları tanımlayacaktır.
Temel Sınıf --> Kalıtım yoluyla aktarılan sınıftır.
Türetilmiş Sınıf --> Kalıtım işlemini gerçekleştiren sınıftır.
Türetilmiş sınıf özel sınıfın özelleştirilmiş versiyonudur.
Türetilmiş sınıf temel sınıf tarafından tanımlanan tüm değişken metot , özellik, operatör ve indeksleyicileri kalıtım yoluyla elde eder.
Kalıtım'ın Temel Unsurları
Bir örnekle başlayalım. Aşağıdaki TwoDShape adındaki sınıf, iki boyutlu genel bir şeklin niteliklerini tanımlamaktadır.
şekil kare, dikdörtgen üçgen vs. olabilir.
//iki boyutlu nesneler için bir sınıf
class TwoDShape
{
public double width;
public double height;
public void ShowDim()
{
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
TwoDShape, temel sınıf olarak kullanıbilir. Aşağıdaki program Triangle adında bir sınıf türetmek için TwoDShape'i kullanmaktadır. Tanımlanma şekline dikkat edelim.
// Basit bir sınıf hiyerarsisi.
using System;
class TwoDShape
{
public double width;
public double height;
public void ShowDim()
{
Console.WriteLine("width and height are " + width + " and " + height);
}
}
class Triangle : TwoDShape // Triangle, TwoDShape'den turetilir.
{
public string style;
public double area()
{
return width * height / 2; // Ucgenin alanini dondur.
}
public void showStyle()
{
Console.WriteLine("Triangle is " + style); // Ucgenin seklini göster.
}
}
class Shapes
{
public static void Main()
{
Triangle t1 = new Triangle();
Triangle t2 = new Triangle();
t1.width = 4.0;
t1.height = 4.0;
t1.style = "isoscelos";
t2.width = 8.0;
t2.height = 12.0;
t2.style = "right";
Console.WriteLine("Info for t1: ");
t1.showStyle();
t1.ShowDim();
Console.WriteLine("Area is " + t1.area());
Console.WriteLine();
Console.WriteLine("Info for t2: ");
t2.showStyle();
t2.ShowDim();
Console.WriteLine("Area is " + t2.area());
}
}
Siyah ekranda görünen çıktı:
Info for t1:
Triangle is isosceles
width and height are 4 and 4
Area is 8
Info for t2:
Triangle is right
width and height are 8 and 12
Area is 48
Triangle, TwoDShape'in belirli bir tipini oluşturur. Bu tip bir üçgendir. Triangle, TwoDShape'in tümünü
içerir. Ayrıca style alanını, area() ve showStyle() metodlarını da ekler. Üçgenin şekli style içinde
saklanır. area() ucgenin alanını hesaplar ve döndürür, showstyle() ise üçgenin şeklini gösterir. Şu
satıra dikkat edin.
class Triangle : TwoDShape {
TwoDShape'i devralan Triangle
Ayrıca türetilmiş sınıf için temel sınıf niteliğinde olmak temel sınıfın kendi başında kullanılamayacağı anlamı taşımaz. Temel sınıfta tek başına kullanılabilir.
Oluşturulan her türetilmiş sınıf için yanlızca bir adet temel sınıf belirlenebilir.
Ayrıca hiçbir sınıf dolaylı veya dolaysız kendi kendisinin temel sınıfı olamaz.
Kalıtımın başlıca avantajı şudur: Bir grup nesnenin ortak niteliklerini tanımlayan bir temel sınıf, çok daha spesifik olan türetüilmiş sınıflardan istenilen sayıda oluşturmak için kullanılabilir. Türetilmiş sınıfların herbiri kendisini özgü sınıflandırmayı tam olarak biççimlendirebilir.
Örneğin; dikdörtgenleri bir sınıf içine paketleyen ve TwoDShape'ten türetilmiş bir başka sınıf
şu şekildedir.
// Eger dikdörtgense false, kareyse true.
class Rectangle : TwoDShape
{
public bool isSquare()
{
if(width==height)
return true;
return false;
}
//dikdortgenin alanini dondur.
public double area()
{
return width*height;
}
}
Rectangle, TwoDShape'i içerir. Ayrıca dikdörtgenin kare olup olmadığını
belirleyen isSquare() metodunu ve dikdörtgenin alanını hesaplayan area()
metodunu da ekler.
Kaynak: Herberth Schildt
Herkes İçin C#
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)